Arkeologlar çalışmalarını genellikle insanların yaşadığına inanılan meskenleri kazarak yürütürler. Yıkılan şehrin üzerine yeni inşa edildiğinden, eski şehirler yer altında kalma eğilimindedir ve üst üste binen yerleşim yerlerinin mimari kalıntıları (çoğunlukla kerpiç) zamanla bir höyük oluşturur. Bu tepelere Türkiye’de “Höyük”, Yunanistan’da “Magula”, Ortadoğu’da “Tell”, İran’da “Teppe” adı verilir.

Ülkemizde Alacahöyük ve Çatalhöyük gibi eski yerleşim yerleri höyüklerdir. Ancak, tüm arkeolojik buluntular höyük değildir. Tüneller, düz yerleşimler ve antik kentler de arkeolojinin araştırma alanları arasındadır.

Arkeologların araştırmaları sonucu ortaya çıkardıkları buluntuları tarihlemelerinde en büyük yardımcıları buluntular arasında ele geçen, üzerinde yazı bulunan kalıntılardır. Yazılı belgelerin deşifre edilmesi o kültüre ait insanlar ve hayatları hakkında önemli bilgiler sunar. Eğer yazılı bir buluntu yoksa, tarihlendirme yapmak her zaman kolay olmayabilir; çünkü aynı dönemde ancak farklı bölgelerde yaşayan insan toplulukları farklı teknolojik gelişimleri göstermiş olabilirler.

__________________